Terwijl de Arno -rivier westwaarts van Florence naar de Middellandse Zee slingert, stroomt het door de bescheiden stad Pontedera. Beter bekend om zijn bromfietsen en chianti dan voor calcio, zou deze stille Toscaanse enclave, voor een buitengewone middag in april 1994, de grootste vernedering van het Italiaanse voetbal veroorzaken.
Italië’s Wereldbekerbereidingen uit 1994
Met het WK op slechts enkele maanden weg, riep de nationale teamcoach Arrigo Sacchi een paastrainingskamp bijeen in het Coverciano Training Centre. Nederlagen voor Frankrijk en Duitsland hadden de zelfbenoemde profeet van Fusignano onder druk verlaten. Dit kamp bood nog een kans om zijn ploeg te beoordelen – en wat vertrouwen te herstellen.
Achttien spelers werden opgeroepen, tot grote ergernis van hun clubcoaches. Alleen die uit Parma en Sampdoria, toegewijd aan midweekwedstrijden, waren verontschuldigd. Voor alle doeleinden was dit het A-team van Sacchi.
De wedstrijd die gli azzurri schudde
Sacchi zocht een tegenstander voor een trainingswedstrijd op de laatste dag van het kamp. De uitnodiging ging naar Pontedera, een vierde kant, een eer die bijna onvoorstelbaar is voor zo’n bescheiden club. Hun record was onopvallend: ze waren nooit boven de derde laag opgestaan, en hun meest opvallende alumnus was een jonge Marcello Lippi, die daar in 1986 zijn coachingcarrière begon.
Maar in 1994 vloog Pontedera. Ongeslagen en top van de Serie C2 waren ze vol met geloof. Coach Francesco d’Arrigo herinnerde zich: “Sacchi vroeg me om te spelen als Noorwegen, de aankomende Wereldbeker -tegenstanders van Italië: hoog drukken, verdubbelen, de bal verstikken.”
De Italiaanse line -up die dag was glinsterend. De achterste vier kwamen rechtstreeks uit Milaan: Baresi, Costacurta, Maldini en Panucci. Albertini en Conte hielden het middenveld vast, geflankeerd door Donadoni en Stroppa. Vooraan leidde de verkleinwoord combinatie van Roberto Baggio en Beppe Signori de lijn. En toezicht houden op alles? Een jonge lokale scheidsrechter genaamd Pierluigi Collina.
Italië begon langzaam, misschien vermoeid door de trainingssessie van die ochtend. Maar wat volgde schokte iedereen.
Halverwege de eerste helft gleed Matteo Rossi van Pontedera langs Paolo Maldini en chipte koel over Luca Marchegiani. 1–0. Even later leidde een hoek tot een klauteren in de doos; Marchegiani pareerde de eerste inspanning, maar Alfredo Aglietti stuiterde om de voorsprong te verdubbelen.
2–0 tijdens de rust. Italië had geen enkel schot op doel verzameld.
Sacchi’s wanhopige maatregelen
Sacchi reageerde door het Baggio -Signori -experiment te verlaten. Op kwamen Daniele Massaro en Pierluigi Casiraghi om bijten aan de frontlinie toe te voegen. Ondertussen werden in een surrealistische wending de aangewezen linies vervangen door Sacchi’s eigen personeel: Carlo Ancelotti en Pietro Carmignani.
De tweede helft bracht marginale verbetering. Massaro trok er een terug, maar Italië zag er nog steeds plat uit. Naarmate fulltime benaderde, gaf Sacchi-wanhopig om vernedering te voorkomen-aan Collina om het spel voort te zetten. Vijf minuten verstreken. Dan zes. Zeven. Uiteindelijk tien. Toch kwam de gelijkmaker nooit. Niets kan Italië nu redden.
Nasleep van een schokvereer
Toen Collina eindelijk de wedstrijd beëindigde, werd Sacchi achtergelaten om de fall -out onder ogen te zien.
Tot zijn eer feliciteerde Sacchi Pontedera privé. Maar voor de camera’s bagatelliseerde hij de nederlaag. “Dit is het moeilijkste moment sinds ik hier ben”, gaf hij toe. “Maar de alarmbellen rinkelen – zelfs daarvoor.”
De media hadden natuurlijk een velddag. La Gazzetta Dello Sport leidde met de nu legendarische kop: “Ai Mondiali Il Pontedera”-“Pontedera naar de Wereldbeker.” Een vierde kant had net de beste Italiaanse verslagen. Niet in een droom. Niet in een stripverhaal. Maar op het heilige grasmat bij Coverciano.
Pontedera’s moderne eerbetoon aan een historische overwinning
Hoewel de wedstrijd nooit officiële records is ingevoerd, blijft de legende bestaan. En dit seizoen, dertig jaar later, vond Pontedera een nieuwe manier om het te herdenken.
Voor 2024/25 bevatte het thuisshirt van de club, vervaardigd door Errea, een gesublimeerde afbeelding van die iconische Gazzetta -voorpagina. Een eerbetoon niet alleen tot een ongelooflijke overstuur, maar tot de dag dat een kleine stad de Giants van Italiaans voetbal in hun sporen stopte.
